Fascynacja niebem od tysiącleci towarzyszy historii sztuki i nauki. Już w pierwszych jaskiniowych malowidłach dopatruje się prób stworzenia mapy nieba i odzwierciedlenia faz księżyca. Późniejsze dzieła wielu artystów odnosiły się do tematu nocy i nieba. Nocne niebo zawładnęło El Greco gdzie w „Widoku Toledo” (1596 – 1600) światło księżyca przebijające się przez chmury sennie oświetla pejzaż. Zachwycić się możemy „Gwieździstą nocą” (1851) Jeana Francoisa Milleta czy późniejszą (1889) Van Gogha w którego rozedrganych płótnach dopatrywać się można istoty będącej w ciągłym ruchu materii. Kto by pomyślał, że cichy spokojny obraz Chełmońskiego „Noc gwieździsta” (1888) wywołał oburzenie i ożywioną dyskusję środowisk twórczych i naukowych. Jednym z zarzutów był brak realizmu w przedstawieniu nieba. W obronie obrazu stanął Stanisław Witkiewicz: „Astronomowie twierdzą, że takich konstelacji, jakie są w tym obrazie, nie ma na niebie rzeczywistym (…). Prawda w sztuce nie zależy od prawdziwości sytuacji przedstawionej – niebo Chełmońskiego z całym swoim nieporządkiem astronomicznym jest zupełnie prawdziwe”.
Obecnie w dobie rozwijającej się wiedzy i technologii pozwalającej nam odkrywać i badać strukturę wszechświata, dzięki ludziom nauki wizje nocnego nieba zmieniły się również w sztuce. Widać to np. w obrazach Wojciech Fangora odnoszących się do „Katalogu Messiera”. Artystów nie ograniczają fakty ich wyobraźnia może prowadzić do nieznanych przestrzeni będących inspiracją do poszukiwań i odkryć.
Róża Wroniszewska Dom Aukcyjny, Kraków
Kurator edycji II Międzynarodowego Projektu SPACE ART
„Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, Polskie go wydało plemię” tak to pisał o Koperniku w krótkim wierszu Jan Nepomucen Kamiński.
Niewątpliwie Kopernik był osobowością odkrywcy, człowiekiem odważnym oraz poszukującym. Swoimi odkryciami „poruszył” ludzi swoich czasów i nadal porusza…
Dzisiejsze czasy przywodzą nam na myśl ciągłą fuzję w wielorakich aspektach życia. Wielopłaszczyznowe przenikanie się wątków, kultur, informacji, wpływów. Globalna wioska staje się co raz mniejsza, ludzka ręka sięga gwiazd już od zarania dziejów, choć dziś widać to co raz bardziej. Coraz bliżej do momentu, kiedy loty w kosmos staną się dostępne dla wielu.
Ludzie sztuki, twórcy, artyści sięgają po inspiracje wszędzie w głąb ziemi, oceanów wewnątrz siebie a także „patrzą” w gwiazdy często „sprowadzając gwiezdny pył” na ziemię… Przez swoją twórczość często przybliżają odbiorcy tematy na tyle odległe że abstrakcyjne. Z pewnością swoją twórczością „odrywają od ziemi”.
Projektem SPACE ART mamy nadzieję zatrzymać Was na chwilę ( w codziennym pędzie) a następnie poruszyć (Wasze oczy, uszy, serca i dusze) . Dlatego także wiele artystycznych form przekazu wraz z nowymi mediami będzie łączyć się z nauką oraz wiedzą co mamy nadzieję będzie intrygujące.
Inspiracją Projektu Multidyscyplinarnego SPACE ART edycja I w roku 2023 był Rok Kopernikowski. Postać tego wielkiego Polaka naukowca, człowieka wielu dyscyplin ale także szeroko rozumiane pojęcie SPACE co jest zauważalne w edycji II w roku 2024.
Każdy człowiek, twórca, artysta jest indywidualną planetą z własną strukturą, atmosferą mogącą wpływać na inne planety, tworzące konstelacje… Każdy z nas „pisze” indywidualną historię, tka swoją nić życia nieustannie wiążąc swoją z wieloma innymi…
Patrząc w niebo i żyjąc na ziemi, przemierzając kolejne eony, ciągle aktualna pozostaje starożytna hermetyczna sentencja „Jak na górze, tak i na dole; Jak na dole, tak i na górze”. Przypominająca o powiązaniach wszystkiego i wszystkich….
Katarzyna Korus
Pomysłodawca i Kurator edycji I Międzynarodowego Projektu SPACE ART